maandag 15 november 2010

Grazende schapen en doelen met oogkleppen

De NRC verwees dit weekeind naar een interessant idee van de ecoloog Garrett Hardin dat hij al in 1968 publiceerde in Science. Het heet de 'Tragedy of the commons' (tragedie van de gemeenschappelijke weide).

Op een gemeenschappelijke weide grazen schapen van tien verschillende boeren. Iedere boer wil zo veel mogelijk verdienen. Als hij een extra schaap koopt heeft dat twee effecten:
1) De boer kan meer melk en wol verkopen. Dat is een voordeel voor de boer.
2) Het schaap graast, en dus komt er per schaap minder gras beschikbaar (met uiteindelijk het risico van overbegrazing). Dat is een nadeel voor alle tien boeren samen.
Het voordeel komt volledig ten bate van de boer, en het nadeel deelt hij met de andere negen boeren. Omdat zijn voordeel groter is dan het ééntiende deel van de kosten (en hij weet dat de anderen net zo denken), zal iedere boer geneigd zijn om een extra schaap te kopen (voordat de ander dat doet). Uiteindelijk zullen de totale, gezamenlijk gedragen kosten van een schaap vele malen groter uitpakken dan de opbrengst van de eigenaar, en zal het land zelfs te gronde gaan.
(Zie ook op Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Tragedie_van_de_meent)

Het is een verhaal dat vaak gebruikt wordt om iets te zeggen over de effecten van markteconomie, en als argument voor regulering.
Maar bovenal zegt het voor mijn gevoel iets over de noodzaak tot samenwerken, en over hoe belangrijk het is om je eigen doelen te zien in het grotere kader. Wat NLP nogal verwarrend de 'ecologie' van een doel noemt: de effecten (en niet alleen qua milieu) op jezelf en de omgeving.
Daarom is het zo belangrijk om de verbanden en oorzaak-gevolg-relaties in een systeem (zoals een organisatie) te kunnen zien. En als je voor een doel kiest ook bewust voor de consequenties te kiezen.

Geen opmerkingen: