Een thema daarin dat ons nu erg bezig houdt is verantwoordelijkheid nemen, iets waar mensen al eeuwen mee worstelen.
Zo las ik laatst over de befaamde Tocht naar Chatham in 1667.
Schepen onder Michiel de Ruyter voeren toen brutaalweg de Medway op en brachten de Engelse vloot op haar ankerplaats tot zinken. Een sterk staaltje, op veel schilderijen vereeuwigd, en altijd aangehaald als voorbeeld van daadkracht en onverschrokkenheid.
In werkelijkheid kwam dit helemaal niet zo makkelijk tot stand. Toen Cornelis de Witt, de vertegenwoordiger van het landsbestuur, onderweg de orders uit de envelop haalde, werd hij onthaald op een storm van protest. Hoe haalde hij het in zijn hoofd? Veel te gevaarlijk, vonden de kapiteins. (Dat sommigen van hen als Oranje-aanhangers onder het republikeinse bewind van De Witts broer Johan minder carrièrekansen hadden, zal ook niet hebben meegeholpen).
Er werd weinig gezocht naar oplossingen en veel naar problemen, noteerde De Witt in zijn journaal, en van De Ruyter kreeg hij weinig steun. Hij hield er serieus rekening mee dat de de expeditie zou moeten worden afgeblazen. Maar de volgende ochtend bleken de kapiteins toch in voor het avontuur.
Een van de redenen die wel voor deze ommezwaai wordt genoemd is dat de kapiteins alleen even wilden lieten blijken dat het niet hun idee was, om te zorgen dat de politici, en niet zijzelf, verantwoordelijk zouden zijn als het een fiasco werd.
Er is niet zo veel nieuws onder de zon.
Verantwoordelijkheid nemen voor grote ondernemingen of pijnlijke veranderingen is vaak lastig. Mensen schrikken er soms voor terug. Dekken zich liever in. En sommige beslissingen (vooral degene die de laatste tijd bij banken aan het licht komen) lijken juist in een soort roekeloze vlucht voorwaarts te zijn genomen.
En ook al ga je vierhonderdvijftig jaar terug in de geschiedenis: mensen blijven wat dat betreft mensen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten